Nowe obowiązki i regulacje – wymogi CSRD, ESG oraz Fit for 55: co to oznacza dla firm?

Rosnące oczekiwania w zakresie zrównoważonego rozwoju, odpowiedzialności społecznej oraz transformacji energetycznej stawiają przed firmami nowe wyzwania. Wprowadzenie regulacji takich jak CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), ESG (Environmental, Social and Governance) oraz Fit for 55 w ramach unijnej strategii klimatycznej, wymaga nie tylko dogłębnej wiedzy, ale również poświęcenia znacznych zasobów czasowych i finansowych. W artykule przyjrzymy się, co te regulacje oznaczają dla przedsiębiorstw, jakie są ich kluczowe wymogi oraz jak firmy mogą efektywnie wprowadzać te zmiany, minimalizując obciążenia.

CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive

CSRD, która zastępuje poprzednią dyrektywę dotyczącą sprawozdawczości niefinansowej (NFRD), rozszerza zakres przedsiębiorstw zobowiązanych do raportowania zrównoważonego rozwoju. CSRD wprowadza bardziej szczegółowe wymogi, a jej celem jest zwiększenie transparentności w zakresie oddziaływania firm na środowisko i społeczeństwo.

Kluczowe wymagania CSRD:

1. Rozszerzony zakres firm objętych dyrektywą: obowiązek raportowania będzie dotyczył nie tylko dużych przedsiębiorstw, ale również np. mniejszych firm, notowanych na rynkach publicznych.
2. Nowy standard raportowania: firmy będą musiały raportować według wytycznych EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), co oznacza, że sprawozdania będą bardziej ustrukturyzowane i szczegółowe.
3. Obowiązek audytu danych ESG: raporty dotyczące zrównoważonego rozwoju będą musiały być niezależnie weryfikowane, co zwiększy odpowiedzialność firm i wiarygodność danych.

Wyzwania dla firm:

• Koszty wdrożenia: zwiększona liczba firm objętych CSRD będzie musiała zainwestować w systemy monitoringu, raportowania i audytu danych niefinansowych.
• Złożoność raportowania: firmy muszą wdrożyć procesy, które pozwolą na szczegółowe zbieranie i analizę danych dotyczących ich wpływu na środowisko, społeczeństwo oraz zarządzanie (ESG).

ESG – Environmental, Social and Governance

ESG to kluczowy element współczesnej strategii biznesowej, który kładzie nacisk na odpowiedzialność środowiskową, społeczną i korporacyjną. Inwestorzy, klienci oraz instytucje regulacyjne coraz częściej wymagają, aby firmy działały w sposób zrównoważony i transparentny, uwzględniając nie tylko wyniki finansowe, ale również aspekty niefinansowe.

Kluczowe filary ESG:

1. Środowisko (Environmental): obejmuje kwestie związane z zarządzaniem emisjami CO2, ochroną zasobów naturalnych, bioróżnorodnością i efektywnością energetyczną. Firmy są oceniane pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne oraz działań na rzecz jego ochrony.
2. Społeczeństwo (Social): dotyczy działań firmy w zakresie ochrony praw człowieka, zarządzania relacjami z pracownikami i społecznościami lokalnymi, a także polityki różnorodności i inkluzywności.
3. Ład korporacyjny (Governance): obejmuje zarządzanie przedsiębiorstwem, w tym strukturę zarządu, przejrzystość działań, politykę przeciwdziałania korupcji oraz strategie wynagrodzeń.

Korzyści i wyzwania związane z wdrożeniem ESG:

• Korzyści: przedsiębiorstwa, które skutecznie wdrażają strategie ESG, mogą zyskać dostęp do nowych źródeł finansowania, poprawić reputację oraz zwiększyć lojalność klientów. Badania pokazują, że firmy z wysokimi ocenami ESG mają tendencję do osiągania lepszych wyników finansowych w dłuższym okresie.
• Wyzwania: implementacja polityki ESG wymaga dokładnej analizy wszystkich aspektów działalności firmy, a także stałego monitoringu i raportowania. Firmy muszą inwestować w systemy zbierania i analizy danych, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Fit for 55 – Strategia Unii Europejskiej na rzecz redukcji emisji

Fit for 55 to część strategii klimatycznej Unii Europejskiej, której celem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku. Inicjatywa ta obejmuje szeroki zestaw regulacji dotyczących różnych sektorów gospodarki, w tym energetyki, transportu, budownictwa i przemysłu.

Kluczowe elementy strategii Fit for 55:

1. Reforma systemu handlu emisjami (ETS): xwiększenie kosztów emisji CO2 oraz rozszerzenie systemu ETS na nowe sektory, takie jak budownictwo i transport drogowy, co ma na celu przyspieszenie transformacji energetycznej.
2. Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE): plan zakłada zwiększenie udziału OZE w miksie energetycznym oraz rozwój infrastruktury umożliwiającej bardziej efektywne wykorzystanie zielonej energii.
3. Normy emisji CO2 dla pojazdów: wprowadzenie bardziej rygorystycznych norm emisji dla samochodów osobowych i ciężarowych, co ma promować rozwój elektrycznych pojazdów oraz innowacji w zakresie czystego transportu.

Wyzwania i skutki dla firm:

• Zwiększone koszty transformacji energetycznej: wzrost kosztów wynikających z konieczności dostosowania działalności do nowych regulacji klimatycznych, takich jak opłaty za emisję CO2 czy inwestycje w technologie niskoemisyjne.
• Konieczność modernizacji infrastruktury: firmy, zwłaszcza te działające w sektorach energochłonnych, muszą dostosować swoją infrastrukturę do nowych wymogów i zwiększyć inwestycje w OZE oraz efektywność energetyczną.

Jak firmy mogą sprostać nowym wymaganiom regulacyjnym?

Wprowadzenie i przestrzeganie wymogów CSRD, ESG oraz Fit for 55 wymaga od firm złożonych działań, które pochłaniają czas i zasoby. Oto kilka strategii, które mogą pomóc przedsiębiorstwom w efektywnym zarządzaniu tym procesem:

1. Zintegrowanie zrównoważonego rozwoju z codziennymi działaniami firmy: aby sprostać wymaganiom CSRD, ESG oraz Fit for 55, firmy muszą traktować zrównoważony rozwój jako integralną część swojej strategii biznesowej, a nie jedynie obowiązek regulacyjny. Regularne szkolenia pracowników oraz budowanie kultury odpowiedzialności mogą znacząco ułatwić realizację celów.
2. Automatyzacja procesów raportowania: inwestycja w narzędzia automatyzacji i digitalizacji procesów raportowania pozwoli firmom efektywnie zarządzać danymi, spełniać wymagania CSRD i ESG, a także zaoszczędzić czas poświęcony na tworzenie kompleksowych raportów zrównoważonego rozwoju.
3. Współpraca z doradcami i ekspertami: firmy mogą korzystać z usług doradców ds. ESG oraz specjalistów od zrównoważonego rozwoju, którzy pomogą w dostosowaniu działalności do nowych wymagań i wspierają w opracowaniu strategii optymalizacji działań w zakresie ochrony środowiska i społecznej odpowiedzialności biznesu.
4. Inwestycje w technologię niskoemisyjną: w obliczu wymogów Fit for 55 firmy powinny rozważyć długoterminowe inwestycje w technologie niskoemisyjne, takie jak panele fotowoltaiczne, zielony wodór, czy pojazdy elektryczne. Takie inwestycje, choć wymagają kapitału początkowego, przynoszą korzyści w postaci redukcji kosztów energii oraz uniezależnienia się od opłat za emisję CO2.

Podsumowanie i wnioski

Nowe obowiązki wynikające z regulacji CSRD, ESG oraz Fit for 55 stanowią istotne wyzwanie dla firm, zwłaszcza w kontekście kosztów i czasu potrzebnego na ich wdrożenie. Jednakże efektywna integracja wymagań z codzienną działalnością może przynieść długofalowe korzyści, zarówno w zakresie poprawy efektywności operacyjnej, jak i wzmocnienia reputacji na rynku. Firmy, które zainwestują w zrównoważony rozwój i odpowiedzialne zarządzanie, będą lepiej przygotowane na przyszłe zmiany regulacyjne i rynkowe.